BİYOLEJİ : 

Biyoloji terimi eski Yunanca’da bios (hayat) ve logos (bilim) sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur.Bu doğrultuda biyoloji,canlıların yapılarını,işleyişlerini,türleriyle ve çevre ile ilişkilerini inceleyen bir bilimdir.

   Peki nedir canlıları cansızlardan ayıran özellikler? Canlıların ortak özelliklerini inceleyelim ve öğrenelim.

   1)HÜCRESEL YAPI: Canlıların en önemli ortak özelliklerinden biri temel yapı biriminin Hücre olmasıdır.Canlı varlıkların hepsi ister bir hücreli,ister çok hücreli olsun, hücresel bir yapıya sahiptirler.

Bakteri,amip,öglena gibi canlılar tek hücreli organizmalardır.

Bitkiler ve hayvanların da olduğu daha karmaşık organizmalar ise çok hücreli canlılardır.

   Tek hücreli canlılarda organizma sadece tek hücreden oluşmuştur.Sil veya kamçı gibi uzantı benzeri yapılarla hareket ederler,bir yere bağlı ya da serbest olarak yaşayabilirler.

Çok hücreli canlılarda ise birçok hücre birleşerek dokuları oluşturur.

2)BESLENME: Canlıların beslenme gereksinimleri vardır. Canlılar enerji ihtiyaçlarını karşılamak,yeni hücrelerin oluşmasını sağlamak ve yeni oluşan hücreler içindeki yaşamsal olayların gerçekleşebilmesi için beslenmelidirler.

Bütün canlılar dışarıdan aldıkları bir takım maddeleri kendi bünyelerine katabilirler.Bu olaya asimilasyon (özümleme)denir.Ayrıca canlılar kendilerindeki maddelerin bir kısmını parçalayarak yaşamları için gerekli olan enerjinin açığa çıkmasını sağlarlar.Bu olaya da disimilasyon(katabolizma)denir.

Bir hücreli canlıların bir kısmı besinlerini dış ortamdan hazır olarak alır,bazıları ise kendileri sentezler.

Çok hücreli canlılar ise besin ihtiyaçlarını farklı şekillerde karşılayabilirler.

Canlılarda başlıca iki farklı beslenme şekli vardır.

A.Ototrof Beslenme: Kendi besinini kendisi sentezleyebilen canlıların beslenme biçimidir.Ototrof ya da üretici olarak adlandırılan bitkiler ve çok hücreli algler güneş ışığını kullanarak besinlerini kendileri üretirler.

B.Heterotrof Beslenme: Tüketici olarak da adlandırılan bu canlılar besinlerini üreticilerden ya da diğer tüketicilerden karşılarlar. Mantarlar ve hayvanlar güneş ışığını kullanamadıkları için bu şekilde beslenirler.

3)SOLUNUM:Solunum hücre düzeyinde gerçekleşen bir yıkım olayıdır.Canlının organik maddeleri parçalayarak yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmesi için ATP elde etmesi olayıdır.

Oksijenli ve oksijensiz olmak üzere iki çeşit solunum vardır.

Oksijensiz Solunum:Glikozun oksijensiz ortamda parçalanıp enerji elde edilmesi olayına denir.

   Oksijenli Solunum: Çeşitli organik besin maddelerinin oksijen varlığında birbirini takip eden kimyasal reaksiyonlarla CO₂ ve H₂O ya kadar parçalanması ve bağlarındaki enerjinin ATP’nin yapısına aktarılmasına denir.

4)BÜYÜME VE GELİŞME: Canlılar doğma,büyüme,gelişme ve ölüm gibi niteliklere sahiptir.Genç bir bireyden ergin bir birey oluşuncaya kadar geçen sürece ‘gelişme’denir.

Cansızlarda ise yaşam belirtisi olmadığı gibi bu özelliklerin hiçbiri de gözükmez.

5)ÇEVRESEL UYARILARA TEPKİ VE HAREKET:Canlılar çevrelerindeki fiziksel veya kimyasal uyaranlara tepki gösterirler.Bu tepki pasif ya da aktif hareket şeklinde olabilir.Pasif harekette söz konusu durum değiştirme iken,aktif harekette yer değiştirmedir.

6)BOŞALTIM: Canlılığın sürdürülmesi için gerçekleşen yaşamsal faaliyetlerden bir de boşaltımdır.Metabolik faaliyetler sonucu oluşan atık maddelerin hücrelerden uzaklaştırılmasıdır.

Tatlı sularda yaşayan tek hücreliler fazla suyu kontraktil kofullarıyla atarak, bitkiler ise damlama ve terleme ile hücrelerindeki su dengesini sağlar.

7)ÜREME: Üreme bir türün devamını sağlayabilmesinde etkin bir biyolojik olaydır.Üreme canlıların kendi benzerlerini meydana getirmesidir.Eşeyli ve eşeysiz olmak üzere iki çeşit üreme vardır.

   Eşeysiz üremede kalıtsal çeşitlilik görülmez.Eşeyli üremede ise iki farklı cinsiyetteki canlıların üreme hücrelerinin birleşmesiyle yeni bir canlı meydana gelir.

8)ORGANİZASYON: Bir hücreliler organelleri ile,çok hücreliler ise doku,organ ve sistemleriyle oluşturdukları organizasyon sonucu canlılıklarını devam ettirirler.

Bir canlıda aynı kökenden gelmiş ,aynı görevi yapmak üzere farklılaşmış benzer hücre topluluklarına ‘doku’denir.

Hücreler dokuları,dokular organları, organlar da sistemleri oluşturur.